Ukrayna-Rusya savaşı insanlığın en karanlık yönlerini ortaya çıkartıyor. Yaşanan acıdan uzak durmak için başka ülkelere sığınan Ukraynalı Mülteci Kadınlar bu kez de Avrupa’daki fuhuş çetelerinin hedefinde.
Savaştan kaçan ve Britanya’ya sığınan kadınların istismarcı erkekler tarafından taciz edilmesi dünyada şok etkisi yarattı.
Britanya merkezli yayın kuruluşu The Times tarafından yapılan araştırmaya göre, “Homes for Ukraine” programı kapsamında Britanya’ya gelen ve ağırlığı kadınlardan oluşan mültecilere yönelik taciz iddiaları gündeme bomba gibi düştü.
YAPILAN DUYURUNUN ARDINDAN İLK 24 SAATTE 200 BİN KİŞİ GÖNÜLLÜ OLDU
Geçtiğimiz ay Britanya hükümeti yeni vize programı kapsamında evlerini Ukraynalı mültecilere açan Britanya vatandaşlarına ayda 350 sterlin (yaklaşık 6 bin 750 TL) destek verileceği açıklanmıştı.
Britanya’ya sığınan, yasal durumları belirsiz kadınların korunması için başlatılan programın duyurulmasının hemen ardından ilk 24 saat içinde 200 bin’den fazla Britanyalı, gönüllü olarak programa kaydolunca çevrimiçi kayıt sistemi çöktü.
Her şey bundan sonra başladı. Sisteme kayıt yaptıran erkeklerin, Facebook grupları üzerinden barınacak bir yer arayan kadınlara müstehcen fotoğraflar ve mesajlar gönderdiği ortaya çıkınca yetkililer alarma geçti.
‘BAŞTAN İTİBAREN YANLIŞTI’
Savaş mağduru kadınlara yönelik ortaya çıkan istismar haberlerinin ardından muhalefetin okları hükümete çevrildi.
İlk açıklama, Parlamento üyesi ve İçişleri Komisyonunda İşçi Partisi’ni temsil eden Dame Diana Johnson’dan geldi. Johnson, savaştan kaçan sığınmacılar için düşünülen programı eleştirerek, programın mülteci kadınların istismar edilmesinin önünü açtığını belirtti ve ekledi:
“Bu program, seks tacirleri için bir tür ‘Tinder’ işlevi görüyor.”
“Hükümetin, sığınmacıların sosyal medya mecraları üzerinden kendilerini tanıtmak zorunda kalmasının türlü riskleri beraberinde getireceğini başından itibaren bilmesi gerekiyordu” diyen Nandy, insani krize karşı gerçekten yardım etmek isteyen kişilerin olayların başından itibaren maddi manevi her alanda oldukça cömert davrandıklarını belirtti.
Sığınmacıları korumak ve kimliklerini gizlemek için çaba sarf edilmesi gerektiğini söyleyen İşçi Partisi üyesi Nandy, “Hükümetin, ilk günden itibaren sığınmacılarla destekçileri yan yana getirmesinin sorunlara neden olacağı açıktı” ifadesini kullandı.
‘UYGULAMANIN İSTİSMARA AÇIK OLDUĞUNU BELİRTMEMİZ GEREKİYOR’
Mültecilere ilişkin çalışmalar yürüten sivil toplum kuruluşları da sistemin “istismara açık” olduğuna ilişkin raporlar yayımladıklarına işaret ediyor.
İngiltere’de göçmen ve sığınmacı hakları konusunda çalışan yardım kuruluşu Refugee Council’in başkanı Enver Solomon ise konuya ilişkin yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Ukraynalı mültecilerin Facebook gibi sosyal medya uygulamaları üzerinden temasa geçtikleri, ‘güvenli olmayan’ evlerde kaldıklarına tanık olduk. Bu kadar çok insanın yardım talepleri bizleri duygulandırsa da hükümetin başlattığı uygulamanın istismara açık olduğunu belirtmemiz gerekiyor.”
Göçmenlerin Refahı için Ortak Konsey yöneticilerinden Zoe Gardner, yaşananlara ilişkin yaptığı açıklamada, “Yaşananlar gösteriyor ki, hükümet uygun bir planlama olmaksızın acil durum karşısında geçici çözümlerle günü kurtarmaya çalışıyor. Bu ise kaçınılmaz olarak mültecileri risk altına atıyor” dedi.
‘ÇOK GÜZELSİN; SANA İŞ KARŞILIĞINDA BARINMA SAĞLAYABİLİRİM’
Yaşananları anlatan Ukraynalı kadınlar, güvende olacakları umuduyla sığındıkları Britanya’da yaşadıklarını anlatırken “Homes for Ukraine” programında karşı karşıya kaldıkları tacizleri bir bir sıraladı.
Britanya’ya geldiği ilk günlerde Facebook üzerinden destekçi arayan Alisa Savina, programa başvurduktan sonra şüphelendiği erkeklerden yoğun mesajlar aldığını söylüyor. Mesajı yazan kişilerin profillerini ve başka kişilere yazdıkları mesajları incelediğinde, ne istediğine dair somut bir çıkarım yapabildiğini ekledi.
Savina ayrıca, bazı kişilerin kendisine “Çok güzelsin; sana iş karşılığında barınma sağlayabilirim” mesajlarını gönderdiğini belirtti. Savina’ya gelen mesajlardan biri ise şu şekilde:
“Merak ettiğin herhangi bir sorun olursa bana sorabilirsiniz; size yardımcı olurum. Özellikle senin gibi güzel bir kadın, mutluluğu hak ediyor.”
‘BENİ SEKS İŞÇİSİ OLARAK GÖREN ERKEKLERLE KARŞILAŞTIM’
Sosyal mecralar üzerinden gönderilen taciz mesajları o kadar ciddi boyutlara ulaştı ki bu durum Ukraynalı kadınların Britanya’dan uzak durmasına da neden oluyor.
Son yapılan araştırmada, kadınların büyük bir çoğunluğunun Britanya’ya sığınmaktan vazgeçtiğini ortaya çıkartıyor.
Kendisine gönderilen mesajların içeriğini açıklayan Ukraynalı bir kadın, “Beni seks işçisi olarak gören ve fotoğraflarım hakkında iğrenç şeyler söyleyen erkeklerle karşılaştım” diyerek karşı karşıya kaldığı kötü tecrübelere değiniyor.
Bir başka sığınmacı kadın ise Londra’da yaşayan bir mühendisin “Bekarım, yalnız yaşıyorum” diyerek kendisine mesaj attığını, ardından ısrarla yaşadığı yeri öğrenmek için taciz mesajları gönderdiğini söylüyor:
“Bana bekar bir adam olduğunu söyledi ve erkek arkadaşım olup olmadığını ve bir ilişkiye hazır olup olmadığımı soruyordu. Çok endişe vericiydi.”
Mariupol’den kaçan Anton Ievsiushkin, aldığı taciz mesajlarından sonra, “Homes for Ukraine” programının suiistimale oldukça açık bir kampanya olduğunu belirtti ve şunları ekledi:
“Sponsorları savaştan kaçan sığınmacılarla buluşturmak konusunda endişeliyim. Hiçbir maddi birikimi olmayan sıkıntı içindeki kadınlar, bekar anneler ve genç kadınlar açık Facebook gruplarında kendilerini yardım ararken buluyor. Bu da onları insan tacirlerinin çeşitli suiistimallerine açık hale getiriyor.”
‘ONLARLA YATMAM İÇİN BANA 350 STERLİN ÖDEMEK ZORUNDALAR!’
Bu konunun kamusal alanda oldukça sık dile getirilmesi ve hatta mizah malzemesi haline getirilmesi ise hak savunucuları tarafından özellikle eleştiriliyor.
İngiliz komedyen Alex Belfield’ın geçtiğimiz haftalarda Ukraynalı kadınları cinsel olarak istismar etmekle ilgili yaptıkları korkunç şakalar kamuoyunda büyük tepki topladı.
Katıldığı bir Televizyon programında, “Sadece bir anne ve kızları olsaydı Ukraynalı bir aileyi kabul etmeye istekli olurdum…” diyen Belfield şu ifadeleri kullanmıştı:
“Hepsi 40 yaşının altında ve haftanın her günü için sıraya girmeye istekliler. Koşudan sonra bana sevişmek için 350 sterlin ödemek zorundalar ve ben de onlara haftada en az bir gün izin vereceğim. Ayrıca süresiz sözleşme istiyorum.”
FACEBOOK İNCELEME BAŞLATTI
Facebook, söz konusu iddiaların ardından soruşturma başlatıldığını açıkladı. Şirket, kadınların kendilerini güvende hissetmeleri için istenmeyen açık materyallerin inceleme altına alındığını duyurdu.
Fakat, sosyal medya devi iddialara konu olan grupların “Topluluk standartlarını ihlal etmediği” noktada kapatılamayacağını da ekledi.
Taciz mesajlarına rağmen tek ümitleri Facebook grupları olan Ukraynalı kadınlar, hikayelerini ve yardım arayışlarını paylaşmayı sürdürüyor.
Britanya’da ev arayan 20’li yaşlarında üç kadın yazdıkları mesajda, “Biz üç arkadaşız ve bizi ağırlayacak aile arıyoruz; ev işlerine yardım etmeye hazırız. Çocukları ve hayvanları çok seviyoruz. Hiçbir kötü alışkanlıklarımız yok” diyerek yardım arıyor.
50 yaşında amatör bir pilot olan Bayan Vacher ise, “Sistemimiz en basit anlamıyla karma karışık! Vize programına başvuru için doldurulması gereken 50 sayfalık başvuru formu, ana dili İngilizce olan kişilerin bile saatlerini alıyor” diyerek, hükümetin sığınmacılara uyguladığı vize programını sert bir dille eleştirdi.
