Suriye’deki iç savaşta alıkoyduğu binlerce Suriyeliyi işkenceyle öldüren Beşşar Esed rejiminin çıkardığı göstermelik 18 af yasasına rağmen cezaevlerinde tutulan on binlerce sivilden yıllardır haber alınamıyor.
Suriye’deki rejimin lideri Beşşar Esed, sızdırılan görüntülerle geçen hafta dünya gündemine oturan Tadomun Katliamı’nın üzerinden 3 gün geçmeden 30 Nisan’da dikkat çeken bir af yasasını duyurdu.
Terör suçuyla itham edilen ve “eli kana bulaşmış” kişilerin cezaevinden salıverilmesini öngören sözde af yasası, Esed’in iç savaş boyunca çıkardığı 18. yasa olarak kayıtlara geçti.
Suriye’de sivillere yönelik hak ihlallerini belgeleyen Suriye İnsan Hakları Ağının (SNHR) verilerine göre, en az 132 bin sivil halen rejim zindanlarında tutulurken, muhalifler ise söz konusu rakamın yüz binler olduğunu savunuyor.
SNHR verilerine göre, Esed rejimi, iç savaşın başından bu yana alıkoyduğu yaklaşık 14 bin 500 sivili işkence ederek öldürdü.
“KATLİAM” GÖRÜNTÜLERİ ÜZERİNE “AF” YASASI
Son “af” yasasının, başkent Şam’daki Tadamon Mahallesi’nde 9 yıl önce rejim güçlerinin tutukluları kurşuna dizdikten sonra yakarak katlettiği görüntülerin 27 Nisan’da sızdırılmasının hemen ardından açıklanması dikkati çekti.
Nitekim Tadamon Mahallesi’nde en az 41 sivilin Esed rejimi unsurlarınca toplu olarak infaz edilmesine dair paylaşılan görüntülerin kısa sürede dünya gündemine oturmasının üzerine rejime tepkiler yağmıştı.
– Aileler günlerdir evlatlarına kavuşma nöbeti tutuyor
30 Nisan’da açıklanan “af” kararı, yıllardır evlatlarından haber alamayan aileleri umutlandırdı.
Sosyal medyada ve hatta rejime yakın medya kuruluşlarında yayılan görüntülerde, rejim karşıtı gösterilere katıldıkları için terörle suçlanan çocuklarına yıllar sonra kavuşma umuduna kapılan yüzlerce ailenin başkent Şam’da toplandığı görüldü.
Bayramı evlatlarına kavuşma nöbetinde geçiren çok sayıda aile, rejimin uyarılarına rağmen bekleyişlerini sürdürüyor.
Rejime yakın Sham FM’e konuşan bazı aileler, yıllardır haber alamadıkları çocuklarına artık kavuşmak istediklerini belirtti.
– Sadece 193 kişi serbest kaldı
Sözde af yasasının yürürlüğe girmesinin ardından ne kadar sivilin salıverileceği merak konusu olurken, Esed rejiminin savunma bakanlığı ise rakam vermekten kaçındı.
Rejim medyasındaki haberlere göre, serbest kalanların sayısı “yüzlerce” ile ifade edilirken, SNHR verilerine göre ise şu ana kadar sadece 193 kişi serbest kaldı.
– “Rejim serbest bıraktığı kişilerin çok sayıda katını tutukluyor”
SNHR Müdürü Fadıl Abdülgani, Esed rejiminin çıkardığı sözde af yasasını AA muhabirlerine değerlendirdi.
Abdülgani, Esed rejiminin söz konusu yasanın içerik olarak fazla ayrıntılar barındırmadığı ve uygulamasında hukuki sorunların yaşanacağını belirterek, “Af kanununu kim uygulayacak? Kim gözlemleyecek? Bir güvenlik biriminin şefi eğer izin vermezse alıkoyduğu mahkumu salıvermez.” dedi.
Suriye’deki rejim karşıtı gösterilere katıldıkları için alıkonulanlara en az 9 suç isnat edildiğini kaydeden Abdülgani, “Af kanunu, bu suçların ikisini kapsasa bile diğerlerini kapsamayacak. Dolayısıyla devrimle alakalı veya siyasi tutkulular serbest bırakılmaz.” diye konuştu.
Abdülgani, Esed rejiminin geçen ay yaklaşık 100 kişiyi daha alıkoyduğunun altını çizerek, “Esed rejimi, yılda ortalama 1500 sivili tutukluyor. Rejim, çıkardığı 18 af yasasına rağmen serbest bıraktığı kişilerin çok sayıda katını tutukluyor.” ifadelerini kullandı.
– “Tadamon Katliamı’nın üzerini kapatmak” yorumu
Esed rejiminin başkent Şam’daki 227 no’lu güvenlik birimi görevlisi Emced Yusuf adlı istihbarat mensubunca 2013’te işlenen Tadamon Katliamı’na değinen Abdülgani, “Sadece 132 bin tutuklu sivilin tam bilgileri kayda geçti. Tadamon Katliamı gibi yüzlerce işlenen ancak çoğundan kimsenin haberi olmadığı katliamlar var. Bu nedenle bu sayı, bizim için minimum sayı diyoruz.” değerlendirmesini yaptı.
Abdülgani, Tadamon Katliamı’nın görüntülerinin sızdırılmasından sadece 3 gün sonra Esed’in böyle bir yasayı çıkarmasının tesadüf olmadığını belirterek, “Af yasasının amacı, dünya gündeminde oturan ve savaş suçu niteliğindeki Tadamon Katliamı’nın üzerini kapatmak.” dedi.
– “Sezar” sızıntıları da dünya gündemine oturmuştu
“Sezar” kod adlı askeri polis, Esed rejiminin muhalifleri tuttuğu hapishanelerde işkenceyle öldürülen 11 bin tutukluya ait 55 bin fotoğrafı sızdırmıştı.
2014’te ilk kez Anadolu Ajansı (AA) tarafından yayımlanan fotoğraflar, Esed rejiminin sistematik işkence yaparak ve aç bırakarak öldürmek dahil işlediği savaş suçlarının delili olarak büyük yankı uyandırmıştı.
